Massage bij traumaverwerking

“Na het 9/11 drama in New York besloot een adhoc gevormde groep, vanuit uiteenlopende organisaties, de hulpverleners en overlevenden professionele hulp te bieden teneinde hun traumatische ervaringen te verwerken. Ze konden kiezen tussen cognitieve gedragstherapie of psychoanalytische psychotherapie. Een jaar later melden de therapeuten dat ze bijna niemand gezien hadden. Een daarop volgende rondvraag bij 225 overlevenden van de Twin Towers toonde dat het merendeel van hen elders hulp had gezocht had. Bij acupunctuur, massage en yoga. Die volgorde. Psychotherapie kwam met EMDR pas op de 4e plaats.
De kloof tussen wat deskundigen dachten te moeten aanbieden, typische ‘top-down’ methodes, en dat waar de overlevenden echt behoefte aan hadden is duidelijk zeer groot. Werken op en met hun lichaam was wat mensen vroegen en wat hen hielp.”

Citaat uit het boek INTIMITEIT van Paul Verhaeghe
ISBN13: 9789403139104
Paul Verhaeghe is klinisch psycholoog, psychoanalyticus en hoogleraar aan de Universiteit Gent.

Als ik mijn eigen ervaring eens onder de loep neem vind ik het niet zo vreemd. Een goede therapeutische massage kan een gigantisch effect hebben op de geest, en dus ook het lichaam. Door psychologische technieken in combinatie met aanraking in te zetten wordt het helingseffect versterkt. Ik zeg wel eens dat ik de hersenen probeer te masseren en daar het lichaam voor gebruik.

10 levenslessen van Eckhart Tolle

Makkelijk gezegd van Eckhart Tolle. Voor wie het lastig vindt: Maria helpt je bij het verwezelijken van deze levenslessen.

  1. Het verleden heeft geen macht over het huidige moment. Besef ten diepste dat het huidige moment alles is wat je hebt. Maak het NU de primaire focus van je leven
  2. Sommige veranderingen zien er aan de oppervlakte negatief uit, maar je zult je snel realiseren dat er ruimte in je leven wordt gecreëerd voor iets nieuws om te ontstaan.
  3. De primaire oorzaak van ongelukkig zijn is nooit de situatie, maar het denken erover. Wees je bewust van de gedachten die je denkt. Maak ze los van de situatie, die altijd neutraal is. Het is zoals het is
  4. Het erkennen van het goede dat je al in je leven hebt, is de basis voor alle overvloed.
  5. Het leven zal je die ervaring geven die het meest nuttig is voor de evolutie van je bewustzijn. Hoe weet je dat dit de ervaring is die je nodig hebt? Omdat dit de ervaring is die je op dit moment hebt.
  6. Geef de definitie van jezelf op – naar jezelf of naar anderen. Je zult niet sterven. Je zult tot leven komen. En maak je geen zorgen over hoe anderen jou definiëren. Als ze je definiëren, beperken ze zichzelf, dus het is hun probleem. Wanneer je met mensen omgaat, wees er dan niet in de eerste plaats als functie of rol, maar als het veld van bewuste Aanwezigheid. Je kunt alleen iets verliezen dat je hebt, maar niet iets dat je bent.
  7. Soms is loslaten een daad van veel grotere kracht dan verdedigen of vasthouden.
  8. Liefhebben is jezelf herkennen in een ander.
  9. Tijd is helemaal niet kostbaar, want het is een illusie. Wat jij als kostbaar ervaart is niet de tijd, maar het enige punt dat buiten de tijd valt: het Nu. Dat is inderdaad kostbaar. Hoe meer je gericht bent op tijd – verleden en toekomst – hoe meer je het Nu mist, het meest kostbare dat er is.
  10. Zoek niet naar vrede. Zoek niet naar een andere toestand dan die waarin je je nu bevindt; anders zul je innerlijke conflicten en onbewuste weerstand oproepen. Vergeef jezelf dat je geen vrede hebt. Op het moment dat je je niet-vrede volledig accepteert, wordt je niet-vrede getransmuteerd in vrede. Alles wat je volledig aanvaardt, zal je in vrede brengen. Dit is het wonder van overgave.

The Body Keeps The Score

Op een zondagochtend voelde ik me bij het ontwaken alsof er een dierbare overleden was. Aangezien ik mezelf ken als een opgeruimd, vrolijk, positief mens en ik geen reden voor dat rotgevoel kon ontdekken maakte deze situatie me verward. Ik moest er zelfs van huilen, wat uitermate vreemd voelde.

Mijn eerste ingeving was terug mijn bed in, diep onder de dekens om dit onweer aan me voorbij te laten trekken. Schop onder de eigen billen: Nee Maria, je gaat een eind wandelen, dat zeg je ook altijd tegen je cliënten.

Het rondje Vlijmen deed me goed, maar toch was ik er nog niet. Ik voelde dat mijn lichaam nog meer nodig had om uit deze stress te geraken. Ik bel iemand uit Middelbeers, 35 km van me vandaan, of ie thuis is. Na een bevestigend antwoord zeg ik dat ik direct op de fiets spring en er rond 11 uur zal zijn. Na ruim 25 km flink op de pedalen te hebben gedrukt herinner ik me ineens de droom van afgelopen nacht. Ik werd er uitgescholden, afgekeurd, niet gezien en was dus kortgezegd een nobody.
Aha, daarom voelde ik me zo vreselijk, niemand vindt zulks een fijne boodschap.

Voor mijn hersenen maakt het geen verschil of iets in het echte leven gebeurt of in een droom. Voor de hersenen is alles werkelijkheid, zo ook mijn droom.
Het laatste stuk heb ik lachend afgelegd. Zo werkt het lijf dus. Shit wordt opgeslagen als ik het niet verwerk, en hoe kon ik het eerder verwerken als ik me van geen droom bewust was?
Dit was een ongepland maar dankbaar experiment waarin boeken als The Body Keeps The Score zo prachtig over schrijven.

Open voor Therapie

Met ingang van zondag 19 december 2021 geldt een nieuwe lockdown in Nederland.
Maar: zorgverlening die valt onder de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen Zorg (WKKGZ, een kwaliteitswet in de zorg) is uitgezonderd van de verplichte sluitingstijden.
Wij horen bij de contactberoepen ten behoeve van zorg. Dat betekent dat alle FAGT-therapeuten tijdens de lockdown hun therapeutische dienstverlening kunnen uitvoeren en cliënten kunnen blijven behandelen.

Uiteraard wordt in alle praktijken zoveel mogelijk rekening gehouden met de geldende basismaatregelen en zijn er in praktijken aanpassingen gedaan om een veilige omgeving voor cliënten en behandelaars te kunnen bieden. We kunnen dus aan het werk blijven. Wij zijn blij dat de praktijken van FAGT-therapeuten erkend worden als locaties die open mogen blijven tijdens de lockdown!

Om een FAGT-therapeut te vinden: Ga naar www.fagt.org, klik op de button “Zoek Therapeut” en vind de therapeut die bij je past.

Traumaverwerking

Een mooi interview van Evelien van Veen met Bessel van der Kolk over zijn werk en het boek Traumasporen. (vanaf Facebook, Dick Nijssen, 16 oktober 20:38)

Met zijn lijvige boek over de behandeling van posttraumatische stress staat de Nederlander Bessel van der Kolk al 153 weken in de New York Times-bestsellerlijst. Wat is er zo bijzonder aan?
Opeens was hij terug in de Hongerwinter. Een jochie was-ie, van 2 jaar oud, dat het koud had, bang was, een rammelende maag had. Psychiater Bessel van der Kolk (78) had er nooit bewuste herinneringen aan gehad, maar onder invloed van de psychedelische drug mdma voelde hij alsnog de pijn van toen.
De terugkeer van trauma’s – het is het grote thema van zijn boek The Body Keeps the Score, dat al 153 weken aaneengesloten in de hoogste regionen van de New York Times-bestsellerlijst staat. Een ongekend aantal, zeker voor een boek over zo’n zwaar onderwerp als posttraumatische stress. Niet gek voor een Nederlander. Van der Kolk groeide op in Den Haag.
Wie is hij? Wat behelst zijn standaardwerk over de behandeling van trauma’s, dat al in 2014 verscheen, en hoe komt het dat het nu weer zo aanslaat? Om met dat laatste te beginnen: hij vindt het zelf ook lastig te verklaren, zegt Van der Kolk via Zoom. ‘Het is niet alleen een Amerikaans fenomeen, het boek is in 39 talen vertaald en ook in Italië, Spanje, Australië, Engeland en Canada een bestseller. Ik denk niet dat het met de pandemie te maken heeft, want hoe ingrijpend ook, die heeft niet tot een aanzienlijke toename van posttraumatische stress geleid voor zover we weten. Het heeft eerder te maken met de bedroevende staat van de psychiatrie, denk ik, die vooral pillen voorschrijft en fictieve diagnoses stelt.’
Fictieve diagnoses?
‘Allerlei psychiatrische aandoeningen in het handboek DSM zijn niets anders dan een cluster van symptomen. Maar wat zegt het wérkelijk over iemand als hij het etiket ‘schizofreen’ krijgt? Ik denk dat mijn boek zo aanslaat omdat mensen zich erin herkennen: dit gaat niet over stoornissen, dit gaat over onszelf, over de problemen waar we echt mee kampen.’
Van der Kolk spreekt een paar zinnen mooi, verzorgd Nederlands aan het begin van het gesprek, maar schakelt al gauw over op Engels. Hij woont al sinds zijn 18de in Amerika tenslotte, waar hij, na een jeugd in een streng religieus gezin in Den Haag, geneeskunde studeerde in Chicago. Hij specialiseerde zich tot psychiater, was ziekenhuisdirecteur in Boston en begon daar in 1982 zijn Trauma Center voor onderzoek naar en de behandeling van posttraumatische stress. Zijn boek The Body Keeps the Score, waarvan drie miljoen exemplaren zijn verkocht, werd in 2016 in het Nederlands vertaald met de titel Traumasporen. De boodschap, onder veel meer: de geest mag trauma’s als kindermishandeling, seksueel misbruik of oorlogservaringen diep wegstoppen, het lichaam vergeet niet wat er is gebeurd. Dat leidt doorgaans tot allerlei klachten, van depressies tot alcoholisme. Door (lange tijd onconventionele) behandelmethoden als yoga, EMDR, neurofeedback – inzicht krijgen in de eigen hersenactiviteit – en psychedelische drugs kan een traumaslachtoffer daarvan worden bevrijd, stelt Van der Kolk.
‘Baanbrekend’, noemt collega-psychiater en vriend Eric Vermetten, zelf ook gespecialiseerd in de behandeling van (oorlogs)trauma’s, onder meer bij Defensie, en hoogleraar in Leiden, de ideeën van Van der Kolk. ‘Het inzicht dat het lichaam zich trauma’s herinnert en niet het brein was totaal nieuw in de jaren negentig, toen Bessel ermee kwam. Hij werd erom weggehoond. Maar sindsdien wordt door veel behandelaars ook het lichaam, dat lang verwaarloosd is, betrokken bij de behandeling van trauma’s.’
Vermetten benoemt ook dat de ideeën van Van der Kolk controversieel zijn; hij noemt het ‘welles-nietesdebat’ over verdrongen (en later hervonden) herinneringen. Een van de spelers daarin in Nederland is rechtspsycholoog Harald Merckelbach, hoogleraar in Maastricht. Hij noemt het wetenschappelijk bewijs voor het verdringen van herinneringen ‘wankel’: ‘Voor de aanname dat trauma’s op een andere manier worden opgeslagen dan gewone herinneringen, ontbreekt overtuigend bewijs. Traumatische herinneringen worden doorgaans niet vergeten. Het probleem voor slachtoffers is juist dat ze zo prominent zijn.’
De ‘geheugenmythe’ noemt onderzoeker en hoogleraar rechtspsychologie Henry Otgaar het idee van verdrongen herinneringen die pas tijdens therapie naar boven komen. ‘Het kan gevaarlijk zijn als therapeuten daarin meegaan, want het kan tot valse getuigenissen leiden in de rechtszaal en daarmee worden levens verwoest.’ Eind jaren negentig, zegt Otgaar, was er consensus dat traumatische herinneringen niet in een soort afgesloten compartiment van het brein worden gestopt. ‘Maar, het verbaast me: dat idee is weer helemaal terug.’
Daar is niets verbazingwekkends aan, zegt Van der Kolk in Boston in zijn werkkamer tegen de achtergrond van een beschilderd wanddoek uit de Zuid-Pacific. ‘Iedere psychiater met verstand van zaken weet dat traumatische herinneringen anders worden opgeslagen dan herinneringen aan alledaagse zaken. Stel, je bent op vakantie naar Griekenland geweest en je vertelt iemand over het lekkere eten, het strand, dan voelt het niet alsof je daar nog bent. Bij een trauma is dat anders. Dat wordt herbeleefd door je lichaam, alsof het op dát moment weer gebeurt. Gewone herinneringen worden een verhaal dat voortdurend verandert: je verzint dingen, je vergeet details, onbelangrijke dingen hoef je niet te onthouden. Maar traumatische herinneringen zetten zich vast in je lichaam, ook al herinner je je ze niet eens bewust.’
Dat is op zijn minst controversieel in de wetenschap.
‘Er is niets controversieels aan! Iedereen die iets van trauma weet, weet dat je herinneringen kunt verdringen. Dat je ze móét verdringen vaak, om verder te kunnen leven. En onder invloed van mdma bijvoorbeeld komen ze eruit, dat hebben we in ons lab al vaak gezien bij patiënten. Ik heb het zelf ook meegemaakt toen ik mdma had gebruikt. Ik had zo’n medelijden met dat kleine, hongerige joch dat ik was in de oorlog. Ik herinner het me niet letterlijk, maar ik voelde hoe het was.’
Het is, zeggen de deskundigen die ik heb gesproken, vrij makkelijk om mensen herinneringen aan te praten aan dingen die nooit zijn gebeurd.
‘Was dat maar zo makkelijk, ik probeer het de hele tijd in therapie als ik patiënten vertel: het is goed, het is voorbij, het is lang geleden, je bent veilig nu. Kón ik die gedachten maar in hun hoofd implanteren – dat is heus zo makkelijk niet.
‘Wie heeft er belang bij om valse herinneringen te verzinnen? Ja, kinderen die het slachtoffer zijn van een vechtscheiding misschien, omdat hun moeder zegt: je moet de rechter vertellen dat papa je molesteert, anders houd ik niet meer van je. Dat gebeurt. Maar verder: waarom zouden mensen valse herinneringen creëren?’
In een New York Times-podcast zei u: gewone herinneringen zijn in feite onbetrouwbaarder dan traumatische herinneringen, omdat die veranderen in de loop der tijd en traumatische herinneringen niet.
‘Precies. Praat je met mensen met ptss, dan zien ze exact nog alles voor zich zoals het was: de spijltjes van het kinderbed waarin ze lagen, de ventilator aan het plafond, ze horen weer dezelfde geluiden van vroeger, voelen dezelfde sensaties in hun lijf. Therapie moet ervoor zorgen dat het een verhaal wordt. Geen herbeleving, maar een herinnering aan iets wat lang geleden is gebeurd.’
Niemand komt ongeschonden het leven door, we maken bijna allemaal nare dingen mee. Draagt iedereen een trauma met zich mee?
‘Iedereen krijgt te maken met verlies, rouw en pijn, ja, maar een mens is veerkrachtig en kan daar meestal van herstellen. Bij een trauma gebeurt dat niet. Mensen met een trauma, door seksueel misbruik in hun jeugd bijvoorbeeld, of door verschrikkelijke oorlogservaringen, zitten daarin vast. Een van de oorzaken is dat het leed niet wordt erkend. Er is bijvoorbeeld een groot verschil met een gebeurtenis als 9/11; na de terreuraanslag is er opmerkelijk weinig posttraumatisch stresssyndroom gemeten in New York. Mijn verklaring is dat er steun kwam vanuit de hele wereld, er kwam geld voor hulpverlening, dat zijn allemaal belangrijke helpende factoren. Daarbij konden nabestaanden de pijn met hun familie en vrienden delen.
‘Iemand die in zijn jeugd seksueel misbruikt is, heeft die steun doorgaans niet. Die zwijgt erover. Bovendien: als je iets wordt aangedaan door iemand bij wie je veilig hoort te zijn, je vader of je moeder bijvoorbeeld, dan raakt je identiteit verstoord. Die sporen draag je veel langer met je mee.’
Wat doet een dergelijk trauma met een mens?
‘Getraumatiseerde mensen voelen continu spanning, chronische stress. Ze voelen zich nooit veilig, al is dat onbewust. In het kakkerlakkenbrein, zoals ik het noem, een primitief deel van het brein, blijven stresshormonen waarschuwen: kijk uit, kijk uit, er is gevaar. Ook al is de gebeurtenis allang voorbij, in het lichaam blijft dat gealarmeerde gevoel aanwezig, op een basaal, niet-cognitief niveau. Dat kan lichamelijke klachten tot gevolg hebben, van hartklachten tot maagpijn en chronische spierpijn, fibromyalgie.’
‘Je kent waarschijnlijk wel het ACE-onderzoek (een groot onderzoek in de jaren negentig dat de schadelijke gevolgen van verwaarlozing, mishandeling en misbruik in de kindertijd in kaart bracht, red.). Daaruit blijkt dat een jeugdtrauma geheid tot fysieke klachten leidt later, maar ook tot veel roken, zelfbeschadiging, anorexia, drugsgebruik, alcoholisme; alles om dat onveilige, gealarmeerde gevoel maar te dempen, op een ongezonde manier. Want waarom zou je goed voor je lichaam zorgen als je zoveel zelfhaat voelt? Veel slachtoffers vinden zichzelf een slecht persoon, zij houden een levenslang gevoel van schaamte.’
Ook nog op volwassen leeftijd? Terwijl ze rationeel weten: ik kon er niets aan doen?
‘Ja, een mens wil controle houden, dus we zijn geneigd te denken dat we zelf verantwoordelijk zijn voor wat er in ons leven gebeurt. Een kind dat geslagen wordt heeft geen schuld, maar toch denkt het: het ligt aan mij, ik ben slecht, ik verdien slaag. Dus ik moet me beter gedragen, dan gebeurt het niet weer – dat is het gevoel van controle dat ook een kind wil hebben. Net zoals een vrouw die verkracht is misschien denkt dat het aan háár ligt: ik droeg een te korte rok, ik heb me niet fel genoeg verzet, et cetera. We zijn altijd geneigd te denken: ik liet het gebeuren. Dat is ook logisch, vooral als het kinderen betreft, want als je je ouders niet kunt vertrouwen, als je moet inzien dat zij niet deugen, dan heb je een verschrikkelijk loyaliteitsprobleem. Je ouders moeten voor je zorgen. En als ze verzaken, in wat voor wereld leef je dan? Pas rond je 9de, 10de kun je als kind gaan beseffen dat het misschien niet normaal is wat er thuis gebeurt.’
U bent zelf geslagen vroeger, heeft u in een interview verteld, door uw vader. Die op zijn beurt weer getraumatiseerd was doordat hij in een werkkamp had gezeten in de Tweede Wereldoorlog.
Van der Kolk knikt. Tussen het Engels door vallen in het Nederlands de woorden ‘een pak slaag’ – daar was zijn vader gul mee, ja.
Hoe oud was u toen u besefte: het is niet mijn schuld?
‘O, dat duurde lang, hoor. Heel lang.’
Hoelang?
‘Daar doe ik mijn hele leven over. Het verandert ook voortdurend, hoe ik terugkijk op mijn jeugd. Nu zit ik in de fase dat ik vooral medelijden heb met mijn ouders omdat ze niet konden zien wat een leuk jochie ik was, dat ze zo weinig genoten hebben van onze kindertijd.’
Wat typeert een getraumatiseerd mens? Welk gedrag kun je verwachten?
‘Heftige emotionele reacties, ook bij gewone gebeurtenissen. Woede-uitbarstingen om iets kleins, moeite hebben met zelfbeheersing. Maar ook paniekaanvallen, bevriezen bij aanrakingen, geen seks willen, of het wel willen maar niet kunnen, als iemand seksueel is misbruikt. Het is niet makkelijk om te leven met iemand met een trauma, want juist in intieme relaties openbaart het zich. Voor de buitenwereld kun je vaak nog wel de schijn ophouden, maar thuis niet. Daar staat vader te schreeuwen als een kind een kleinigheid verkeerd doet.’
Vader is een klootzak.
‘Vader lijkt een klootzak, ja, maar vader heeft hulp nodig, en liefde en steun en erkenning. De hulpverlening trekt vaak zijn handen af van zulke mensen, terwijl ze juist zo hard begrip nodig hebben. En artsen, bij wie ze vaak terechtkomen met al hun lichamelijke klachten, zijn doorgaans niet de meest empathische mensen. Dus er wordt veel te weinig gevraagd in de spreekkamer: wat heb je meegemaakt? Terwijl kindermishandeling in Amerika een enorm volksgezondheidsprobleem is dat de maatschappij veel geld kost. Maar er wordt nog steeds veel te weinig over gepraat. Nu willen en kunnen slachtoffers er zelf vaak ook niet over praten. Wat begrijpelijk is: ze willen niet terugkeren naar dat machteloze gevoel.’
Welke therapie is daar het meest geschikt voor? Pillen of praten?
‘De psychiatrie is verslaafd aan pillen. Ik heb vroeger zelf veel onderzoek gedaan naar medicatie en het ook vaak voorgeschreven, maar mijn ervaring is: voor trauma’s werken ze niet zo goed. Praten is belangrijk. Als je woorden kunt geven aan wat zo lang een geheim is geweest, kun je erop reflecteren. Maar weten waaróm je in de knoop zit, haalt je nog niet uit de knoop. Je lichaam en geest moeten ervaren dat het trauma voorbij is. Pas dan komt er rust.’
Dat doet u met lichaamswerk, yoga – deels onconventionele behandelmethoden in de psychiatrie. U behandelt zelfs patiënten met psychedelica als mdma, het werkende bestanddeel van ecstasy. Drugs tegen trauma, waarom?
‘Ik probeer altijd wetenschappelijk onderzoek te doen naar zulke methoden om te zien hoe goed ze werken en voor wie. Met mdma zien we verbluffende resultaten.’
Misschien niet gek dat mensen zich beter voelen met een partydrug?
‘Ik heb twee keer mdma genomen voor wetenschappelijk onderzoek en ik kan je vertellen: het voelt helemaal niet als een partydrug als je je ogen sluit en teruggaat naar je verleden. Ik kwam een paar dingen tegen, de Hongerwinter noemde ik al, die flink pijn hebben gedaan. Maar het goede aan mdma is dat je die pijn aankunt. En het brengt je zelfcompassie, waardoor je eindelijk echt gaat inzien: het is verleden tijd, ik was maar een kind, zo klein, ik kon er niks aan doen. Het maakt je ook aardiger tegen anderen.’ Grijns: ‘Nergens heb ik met aardiger mensen gewerkt dan in ons psychedelicalab.’
U schrijft ook over de kracht van samen zingen en dansen om trauma’s te verhelpen.
‘Zeker, wij mensen zijn groepsdieren, het is helend om samen in hetzelfde ritme te zijn. Ga maar na: mensen hebben altijd samen gezongen in zware tijden, bij begrafenissen bijvoorbeeld.’ Opeens weer in het Nederlands: ‘Wilt heden nu treden voor God onze Here’ – ik voel nog de warmte van met de hele klas zingen. Getraumatiseerde mensen hebben vaak het gevoel er niet bij te horen, niet wezenlijk contact te hebben met anderen. Door samen te bewegen, te dansen, te spelen, ervaar je: ik hoor bij de groep. Ik zou graag nog eens onderzoeken hoe goed tangodansen werkt tegen ptss.’

Herinnering versus emotie

In het leven maken we dingen mee die van ons het label leuk, minder leuk of zelfs pijnlijk krijgen. Herinneringen worden stevig opgeslagen in de hersenen als er een emotie aan gekoppeld is. Een goed voorbeeld is de aanslag van de Twin Towers op 11 september 2001. Waarschijnlijk weet je nog precies waar je was en wat je deed toen je van de aanslag hoorde.

Indien het om een aangenaam gevoel gaat is er geen enkele reden om van een herinnering af te komen, integendeel. Je doet er je best voor dat fijne gevoel terug te halen door in gedachten naar die prettige herinnering te gaan. Indien het om een nare ervaring gaat wordt dat anders.

Het is belangrijk het verschil te weten tussen herinnering en emotie. De herinnering zelf is nooit het probleem, de gekoppelde emoties wel. (woede, verdriet, spijt, frustratie etc) Een herinnering onderdrukken omdat je de emotie niet wil herbeleven kost alleen maar veel energie. Accepteer jezelf zoals je bent en verwijder de emotie tijdens een sessie met hulp van de therapeut. Ik, Maria kan je die hulp bieden. Als je het alleen kon had je het al lang gedaan.

Dankbaar

Na mijn eerste reactie ‘wow, mooie reclame’ kwam de tweede…. “Moet ik dat nu zo nodig van de daken roepen?”
Derde…. Ja, dat mag best. Deze persoon is niet de eerste met een gelijke ervaring. Ik vermoed dat het niet zozeer de techniek is ik inzet bij trauma, want dat kan een psycholoog ook, misschien beter. Ik vermoed dat het meer te maken heeft met mijn eigen wijze van behandelen. Oprechte aandacht, je bent voor mij een mens, geen nummer. Soms koffie na drinken in de huiskamer of mee-eten als dat zo uitkomt. Ik weet dat zulks niet normaal is, maar deze eigenzinnige werkwijze past me.

‘De betekenis van ons leven ligt in het verschil dat we maken in de levens van anderen….’
Nelson Mandela ❤️

DeaLuna weggeef actie

Zaterdag 10 oktober 2020 is het 60 jaar geleden dat ik ter wereld kwam Dat heugelijke feit wil ik met jullie delen door een massage cadeau te geven… maar niet zomaar 😉

Stuur vóór 31 oktober een bericht naar info@dealuna.nl met jouw naam en wie jij blij wilt maken met een gratis massage. Vermeld daarbij ook de reden waarom je voor deze persoon gekozen hebt.
+
Elke 25e inzender ontvangt korting van 25 euro op een behandeling naar keuze.

Begin november zal ik de winnaar bekend maken.

voorwaarden: Je mag zo vaak meedoen als je wilt. Maximaal 1 maal de 25 euro korting per persoon.

‘Social distancing’ is nooit normaal

https://www.youtube.com/watch?v=rlnfnsFz6c8&fbclid=IwAR2o4lgTnxlej_WkjDB0j1G5tVJbdta6-8MG9-Ba_4UjdXIR7ItmxpAeiqI

‘Coronabeleid is inhumaan’ Ik kan me helemaal vinden in de woorden van Klinisch Ethicus Dr. Erwin Kompanje. Aanraken is een levensbehoefte.

Aanvaard dat Covid-19 een doodsoorzaak is van het menselijk ras.